La causa es coneguda qu'en lenga nòstra podèm aver de mots qu'an un sens diferent segon lo genre. Pels mots que càmbian pas de sens, lo femenin es generalament la marca de l'augmentatiu. Aital la culhièra serà mai bèla que lo culhièr, la caudèra (g.) mai bèla que lo cauderon (g.). Podèm balhar tanben « sac » e « saca », « soc » e « soca », « topin » e « topina » / « topia » (g.), etc.

Naturalamant, coma se aquò bastava pas, avèm un sufixe que pòt èsser a l'encòp emplegat pels noms (nominal) e pels adjectius (adjectival) : « -às », « -assa ». Pels noms, son emplec es generalamant pejoratiu quand s'agis de personas : « omiàs » (g.) (« òmi »), « drollàs » (« dròlle »), « ostalàs » (« ostal »), « femnassa » (« femna »), « palhassa » (« palha »), « canhàs » (« can »), « canhassa » (« canha »), etc... .

Pels adjectius, pòt èsser pejoratiu tanben mas la frequéncia es mendre : « granàs » (g.) (« gran »), « grandàs » (« grand »), « testudàs » (« testud »), « pegàs » (« pèc »), etc... . Aquel augmentatiu, lo podèm quitament doblar... Marcèu Esquieu, dins La Còsta de Pujòls, passada a la posteritat, acabava son dire aital : « Innocent ! innocentàs ! innocentassàs ! Aviás paur de me mancar benlèu ! ».

Bibliografia

• Gramatica occitana d'Alibèrt
• Gramatica de l'occitan gascon contemporanèu de Romieu & Bianchi

Andriu Bianchi, sòci del Conselh lingüistic del Congrès

Fòto : OHWiki