Los que vòlon escriure nòstra lenga son solatjats de constatar que los fonèmas [f] e [t] s’escrivon respectivament /f/ e /t/ e que l’occitan a pas représ lo /ph/ e lo /th/ eretats del grèc. Ailàs ! lor solaç dura pas quand veson que podèm aver un cambiament de consonanta dins un mot per servar la meteissa prononciacion. Qu’una /g/ [g] demòre tala coma es davant una /a/ e una /o/ e que siá seguida obligatòriament de la /u/ davant una /e/ o una /i/ pausa pas cap de problèma en general. Ex : « pregar » / « pregui », « cargar » / « cargui »…

Mas per la /j/ [ʤ] pòt i aver qualque esitacion dins las conjugasons o las derivacions dels mots e son pas sonque los començaires que s’enganan. Qu’un jutge jutge, o jutgi pas, mas son jutjament es pas un jòc per lo tipe qu’es jutjat mas un enjòc vertadièr ! Ex : « manjar » / « mangi », « preguejar » / « preguegi »…

Avèm tanben la /c/ [k] davant /a/, /ò/, /o/, /u/ que se càmbia en /qu/ davant /e/ e /i/. Ex : « destacar » / « destaqui » « provocar » / « provòqui », « soscar » / « sosqui »…

N.B. Per informacion, l’occitan emplega lo grafèma /q/ dins la transcripcion dels mots d’origina araba coma : « Qatar »… (de seguir…)

Bibliografia

• Gramatica occitana d'Alibèrt
• Gramatica de l'occitan gascon contemporanèu de Romieu & Bianchi

Andriu Bianchi, sòci del Conselh lingüistic del Congrès

Fòto : Claude TRUONG-NGOC