L’imperatiu es un mòde a part dins lo sistèma verbal : presenta pas que tres personas : la 2^da del singular, la 1^èra e la 2^da del plural : « escota », « escotem », « escotatz ».

A l’origina, foncionava sus doas : la 2^da del singular e la 2^da del plural ; èra la situacion del latin : « Opus confice ! » (Acaba lo trabalh !) ; « Opus conficite ! » (Acabatz lo trabalh !) ; èra tanben la de l’occitan ancian : « Aten m’aisi ! »; « Atendetz m’aisi ! »

La particularitat de l’imperatiu es que presenta pas cap de grop nominal subjècte : « Crompa de gasòli per la veitura ! »; « Prenètz lo camin de drecha ! ». Pr’aquò, lo destinatari de l’òrdre pòt èsser precisat per l’emplec d’un grop nominal o d’un pronom emplegat en apostròfa, plaçat siá abans, siá après l’imperatiu (n’es desseparat per una virgula) : « Cars amics, escotatz-me ! », « Passa darrèr la taula, tu ! ».

La forma novèla, la 1^èra persona del plural, es manlevada al subjontiu ; s’emplega quand lo locutor es concernit per l’òrdre donat : « Ara qu’avèm begut, cantem ! ».

Bibliografia

• Dictionnaire grammatical de l’occitan modèrne de F. Vernet
• Gramatica de l'occitan gascon contemporanèu de Romieu & Bianchi

Maurici Romieu, vicepresident del conselh lingüistic del Congrès

Fòto : Annexrf