Fichas d'expressions

Las expressions d'aquestas fichas que son gessidas deu Dicodòc.

Cercar en

Varietats :

Reinicializar

Har l'uelh de crabòt

Tourner de l'oeil

occitan gascon


Literalament : Faire l'œil de chèvre

De : uelh (œil)

Dens lo wikiccionari : uèlh (nom comun masculin)
Anat. Organs fotoreceptors situats subre la cara e que permeton la vista.

Imatge : Yoopery

Har la lei a còps de pès

Être tyrannique

occitan gascon


Literalament : Faire la loi à coups de pieds

La violence n’est pas d’usage dans un comportement démocratique.

De : lei (loi)

Dens lo wikiccionari : lei (nom comun feminin)
Nòrma, règla orala o escricha.

Imatge : Delmas alain

Har la lenha e non pas cauhà's

Faire le travail et ne pas en profiter

occitan gascon


Literalament : Faire le bois et ne pas se chauffer

Certains paysans auraient-ils eu à abattre et à conditionner du bois de chauffage pour subsister sans pouvoir se chauffer à leur tour par la suite, de par leur basse condition ?

De : lenha (bois)

Dens lo wikiccionari : lenha (nom comun feminin)
Part dura e fibrosa dels arbres ressegada e utilizada per far de fuòc.

Imatge : L. Miguel Bugallo Sánchez

Har las causas au gran sorelh

Ne pas se cacher en agissant, faire les choses au grand jour

occitan gascon


Literalament : Faire les choses au grand soleil

La métaphore repose sur une antithèse

De : sorelh (soleil)

Dens lo wikiccionari : solelh (nom comun masculin)
Astr. Astre situat al centre de nòstre univèrs

Imatge : kein

Har lhevar la pasta

Mettre en colère

occitan gascon


Literalament : Faire lever la pâte

L’expression établit le rapprochement entre la levée de la pâte à pain et la colère qui est un sentiment qui s’exacerbe et prend de l’ampleur quand on lui laisse libre cours.

De : pasta (pâte)

Dens lo wikiccionari : pasta (nom comun femenin)
Massa mòla d'un substància polverizada mesclada a un liquid.

har lusir la tela

crever l'écran

occitan gascon


Literalament : faire briller la toile

De : lusir (briller)

Dens lo wikiccionari : lusir (vèrb)
Brilhar, lançar de rais de lutz.

Imatge : Jiří Erben

Har passar lo gost deu pan

Tuer

occitan gascon


Literalament : Faire passer le goût du pain

Euphémisme. Manger du pain est signe de vie, on aborde la mort en niant la vie.

De : pan (pain)

Dens lo wikiccionari : pan (nom comun masculin)
Aliment fach a partir d'una pasta compausada essencialament de farina.

Imatge : Fir0002/Flagstaffotos

Har per picas

Faire par dépit

occitan gascon


Literalament : Faire par piques

La pica, qui porte la métaphore, par glissement symbolise une dispute, et par élargissement, autre que dans la première expression, le dépit.

De : pica (pique)

Imatge : Rama

Har petar lo talon

Marcher rondement

occitan gascon


Literalament : Faire claquer le talon

Pour faire « claquer » l’éperon, ou le talon, sur le sol, il faut marcher hardiment

De : talon (talon)

Imatge : mantasmagorical

Har ua figura de condamnat

Avoir une triste mine

occitan gascon


Literalament : Faire une figure de condamné

La locution renvoie à l'image des condamnés à mort.

De : condamnat (condamné)

Dens lo wikiccionari : condemnar (vèrb)
Declarar qualqu'un colpable.

Imatge : Nathalie Pomar

Har un esquiç au contrat

Être infidèle à son conjoint, donner un coup de canif au contrat

occitan gascon


Literalament : Faire une déchirure au contrat

L'idée de l'infidélité passe par la destruction partielle d'un contrat écrit, par la volonté de ne pas en respecter le contenu ou les clauses. L'adultère n'est pas clairement exprimé, il est sous-entendu, on ne nous dit pas ce qui cause l'estafilade. La locution s'est spécialisée pour désigner le non-respect du contrat de mariage c'est-à-dire l'infidélité

De : contrat (contrat)

Dens lo wikiccionari : contracte (nom comun masculin)
Pacha establida per una durada determinada entre doas parts per una òbra o un tabalh particular

Imatge : Gunnar Wrobel

Har un trin deu diable

Tapager

occitan gascon


Literalament : Faire un train du diable

La notion de bruit est contenue dans le terme de trin, référence faite à la locomotive, à vapeur, sans doute à la base.

De : diable (diable)

Dens lo wikiccionari : tren (nom comun masculin)
Veïcul compausat de divèrsas partidas (vagons) que permet de transportar fòrça viatjaires o merças e se mòu sus de ralhs.

Imatge : Stefan Muth

© Lo Congrès Permanent de la Lenga Occitana, 2018, Totes los dreits reservats